مطالعه اثربخشی ترکیب الیاف و نانو ژئوپلیمر بر پایه پسماندهای صنعتی در بهبود مشخصات مکانیکی و افزایش دوام خاک‌های به شدت تورمی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی مهندسی عمران (گرایش ژئوتکنیک)، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

2 عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان

3 دانشیار گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی، اراک، ایران

چکیده

در مطالعه حاضر عملکرد نوعی نانو ژئوپلیمر مرکب (SNZBG) مبتنی بر ترکیب آهک و پسماندهای صنعتی همراه الیاف برای اصلاح مشخصات مکانیکی رس‌های متورم‌شونده مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج آزمایشگاهی نشان داد حضور مقادیر اندک آهک تنها، تاثیر نسبتاً مطلوبی در کنترل پتانسیل تورم خاک دارد؛ اگرچه بهبود پارامترهای مکانیکی نیازمند مقادیر قابل ملاحظه افزودنی و زمان زیاد نگهداری می‌باشد. همچنین مشخص گردید شرایط محیطی مهاجم (شامل دوره‌های مکرر یخ و ذوب، F-T)، سبب زوال شدید خصوصیات مهندسی مصالح تثبیت شده با آهک خواهد شد. در مقابل، راهبرد بهسازی با ژئوپلیمر پیشنهادی، ضمن کاهش 4 برابری زمان عمل‌آوری و آهک مورد نیاز برای اصلاح موفق خاک، سبب افزایش دوام نمونه‌ها نیز می‌شود. دلایل ارتقاء رفتار مصالح حاوی SNZBG را می‌توان به قدرت بیشتر اتصال پولک‌های رسی به یکدیگر و کاهش تمایل آنها به جذب آب، ناشی از تشکیل نانوساختارهای مستحکم ژئوپلیمری و انسداد فیزیکی حفرات نسبت داد. از طرفی در سیستم اخیر، پاسخ تنش-کرنش همانند عملکرد آهک، عمدتاً به صورت شکست تُرد است. مشاهده شد افزودن الیاف، نقش بسزایی در افزایش شکل‌پذیری ماتریکس خاک-ژئوپلیمر دارد؛ که علت آن، ساز و کارهای پل‌زدگی و تشکیل شبکه‌های درهم تنیده درون مصالح تعیین شد. بنحویکه تاثیر توأم SNZBG و الیاف نسبت به نمونه حاوی آهک، علاوه بر رشد بیش از 2 برابری ظرفیت کششی، میزان خرابی در برابر چرخه F-T را نیز تا 60 درصد کاهش می‌دهد. در مجموع بر اساس نتایج این مطالعه، می‌توان نتیجه گرفت اصلاح خاک با SNZBG همراه الیاف، رویکردی بسیار اثربخش نسبت به روش تثبیت سنتی محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Coupling effects of fiber and slag-based nano-geopolymer in improving the geo-mechanical performance of highly expansive soils

نویسندگان [English]

  • Mohammad Ali Pashabavandpouri 1
  • Amir-reaz Goodarzi 2
  • Seyed Hamid Lajevardi 3
1 Department of Civil Eng., College of Eng., Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran
2 2Department of Civil Engineering, College of Engineering, Hamedan Branch, Islamic Azad University, Hamedan, Iran
3 Department of Civil Eng., College of Eng., Arak Branch, Islamic Azad University, Arak, Iran
چکیده [English]

This study assessed the effectiveness of an innovative nano-geopolymer (SNZBG) enhanced by fiber in improving the geo-mechanical performance and durability of highly expansive clays. The experimental results showed that the addition low contents of lime alone may have a relatively favorable influence in controlling the swelling potential of soil; however, the improvement of mechanical parameters requires considerable amounts of additives and long times of curing. It was also appeared that harsh conditions (including frequent periods of freezing and thawing, F-T) will lead to the deterioration of engineering properties. On the contrast, the application of proposed geopolymer not only could diminish the required lime and time of curing for successful modification of soil but also may significantly increase the durability of composites. The better performance upon the SNZBG application can be ascribed to increasing the solidification processes and reducing the tendency of clay surfaces to absorb water due to the more formation of geopolymeric nanostructures as well as the generation of physical clogged fabric. In this system, there was a dramatic reduction in the strength against the increase in external loadings. Inclusion of fibers plays a significant role in enhancing the ductility of soil-geopolymer matrix. The combined effect of SNZBG and fibers leads to an increase in the tensile capacity as well as a strong reduction in the degree of damage upon the F-T action. In general, it can be concluded that the treatment of swelling clayey soil with SNZBG/fiber is an effective approach compared to the traditional stabilization method.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Expansive soils
  • lime treatment
  • matrix instability under harsh conditions
  • SNZBG/fiber
  • improved geo-mechanical performance